5 mei 2015
Hoe minder ooggetuigen, hoe nieuwsgieriger we zijn naar hun verhalen
COLUMN in de Volkskrant
Door: Bert Wagendorp

30 april 2015
‘Je zag de mensen denken: weer één die onderdak nodig heeft’ | Buitenland | de Volkskrant
ARTIKEL in de Volkskrant
Ze had geen familie meer toen Lotty Huffener-Veffer in augustus 1945 terugkeerde uit
Auschwitz. Haar kleindochter speelt nu op de viool van haar zus. Zij geeft zelf voorlichting aan
leerlingen van groep acht. ‘Blijven herinneren, daar zet ik me voor in.’
Door: Ellen de Visser

Omroep Brabant

httpvh://www.youtube.com/watch?v=iuohY-MDKSc

NOS

httpvh://www.youtube.com/watch?v=VAPLpKujLbs

httpvh://www.youtube.com/watch?v=fnUULAV3Tvc

(uit Het Parool 4-5-2010)

‘Hoe meer Duitsers op de Dam, hoe liever’

De Duitse ambassadeur Thomas Läufer had  graag bij de Nationale Herdenking op de Dam aanwezig willen zijn dinsdag. Maar het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft hem noch andere officiële buitenlandse vertegenwoordigers uitgenodigd. Zijn we klaar voor Duitsers op de Dam?

Lotty Huffener, Overlevende van Auschwitz (88)
”De meeste Joodse mensen willen geen Duitsers bij de Nationale Herdenking. Dat weet ik. Je kunt ook niet tegen hen zeggen: ‘Je moet het maar vergeten.’ Er zijn mensen die nog een vreselijke haat hebben. Maar ik vind zelf dat het nu tijd is dat de Duitsers – behalve types als Demjanjuk natuurlijk – erbij mogen zijn. De jongelui uit Duitsland vinden het oprecht erg wat er is gebeurd in de oorlog. Dat weet ik, omdat ik werk met veel jonge mensen, ook Duitsers. Die ambassadeur is ook niet zo heel oud. Ik zou hem zelf niet direct uitnodigen, maar als hij er zou zijn, zou ik dat niet erg vinden. Ik ben er elk jaar bij op de Dam, alleen dit keer spreek ik in Vught.”

Eva Schloss (80), stiefdochter van Otto Frank
”Ik was vroeger vol haat jegens de Duitsers, maar ik heb veel geleerd van Otto Frank. Hij heeft gezegd: We kunnen het de Duitsers niet eeuwig nadragen. Otto heeft zich altijd heel Duits gevoeld. Hij ging als één van de eersten terug naar Duitsland om zijn kennissen en vrienden te bezoeken. Veel jonge Duitsers vroegen hem in brieven hoe ze met hun ouders moesten omgaan die nazi’s waren. Die gaf hij dan advies.
Otto was niet haatdragend. Hij zou gezegd hebben: laat de Duitsers naar de Nationale Herdenking komen. En dat geldt ook voor Anne. Ook van mij mag Läufer er vandaag bij zijn. We hoeven hem niet persoonlijk uit te nodigen. Hij kan toch komen, als hij wil?”

Rabbijn Raphael Evers, Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap
”Slachtoffers die de Tweede Wereldoorlog hebben overleefd, hebben mij aangegeven dat ze het niet prettig vinden als een Duitse relatie als Thomas Läufer voor de herdenking wordt uitgenodigd. En het gaat nu even om de slachtoffers, niet of het politiek correct is om een Duitse autoriteit uit te nodigen, en ook niet of het nu goed is als verzoenend gebaar. We werken al 365 dagen per jaar aan de goede zaak van de Europese eenwording. Laten we dat ene half uur in het jaar even onder ons zijn. Als alle directe slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog zijn overleden, kunnen we er misschien verder over praten.
Historische, emotionele en psychologische feiten pleiten tegen de komst van een man als Läufer. Dat in deze contreien 85 procent van de Joodse bevolking op beestachtige wijze is vermoord, is door een groot deel van de overlevenden en hun kinderen nog steeds niet verwerkt.”
”Daarvoor zijn de wonden te rauw. Wanneer de Nederlandse overheid Duitsers uitnodigt, wordt de indruk gewekt dat het eigenlijk ‘allemaal niet zo erg was’ of dat het nu, 65 jaar nadien, niet ‘zo erg meer is’. Psychologisch klopt het ook niet. De Duitsers hebben een totaal ander oorlogsverleden te verwerken dan de Hollanders. Ik vraag mij af of dat in één plechtigheid te combineren valt. De verschillende gevoelens sluiten niet op elkaar aan.”

Nine Nooter, Nationaal Comité 4 en 5 mei
”Er is een opeenstapeling van misverstanden. Läufer dacht dat alleen Duitsland niet uitgenodigd was. Dat is niet zo. Bij de Nationale Herdenking worden helemaal geen buitenlandse relaties uitgenodigd. Het is een herdenking voor de mensen.
Vroeger werden wel tachtig kransen gelegd. Het accent ligt nu veel meer op het defilé, waar iedereen bloemen kan leggen. Als we buitenlandse vertegenwoordigers uitnodigen, krijgt de plechtigheid een ander karakter en neemt de hoeveelheid kransen weer toe. Bij ons staat de eerste generatie die zelf de oorlog heeft meegemaakt voorop. We herdenken Nederlandse burgers en militairen die in Nederland, Europa en Zuidoost-Azië zijn omgekomen.
Uit ons Nationaal Vrijheidsonderzoek blijkt dat negentig procent van de 65-plussers vindt dat de verzoening met Duitsland allang heeft plaatsgehad. Het lijkt wel of de tweede generatie die verzoening nog moet doen. Trouwens iedereen is welkom op de Dam.”

Jaap Hamburger, Een Ander Joods Geluid
”Alle mensen die staan voor de gelijkheid van alle burgers en zich verzetten tegen dictatuur, zijn welkom op de herdenking. Of ze nu Duitsers zijn of niet. Dat is totaal onbelangrijk. Waarom zouden we mensen weren die een onbevlekt blazoen hebben? Ik zou juist zeggen: hoe meer Duitsers, hoe liever. We hebben verschillende herdenkingen: de internationale Holocaustherinneringsdag op 27 januari, de Auschwitzherdenking en de Februaristaking. De Nationale Dodenherdenking is niet alleen voor de Joodse slachtoffers, maar voor alle mensen die in dienst van een koninkrijk gestorven zijn, ook in bijvoorbeeld Libanon en Korea.
We strijden tegen onrecht en dictatuur. Joden die slachtoffer zijn van de Tweede Wereldoorlog, zouden zich juist gesteund moeten voelen door de komst van Läufer. Ik vraag me af of er veel Joden zijn die niet willen dat Läufer komt. Maar als dit wel zo is, is het de vraag of we wel rekening moeten houden met hun gevoelens. We moeten ze juist proberen te overtuigen dat het goed is dat er ook Duitsers komen.”

Dörte Esselborn, ASF, een Duitse organisatie die de dialoog tussen verschillende generaties en culturen wil bevorderen
”Wij zorgen ervoor dat jonge Duitse vrijwilligers helpen bij herinneringsprojecten in voormalig kamp Vught en Westerbork, het Anne Frankhuis, het Verzetsmuseum en het Joods Historisch Museum. Onze jongeren worden daar met open armen ontvangen. Het is een erg gevoelige kwestie of er ook Duitse relaties als Läufer bij de 4 meiherdenking moeten worden uitgenodigd. Het is aan de Hollanders om die beslissing te nemen. Het enige wat ik erover kan zeggen, is dat er nog veel schuldgevoelens in Duitsland zijn. Ook bij de tweede en derde generatie. Wij zouden best gezamenlijk willen herdenken. Maar nogmaals: de uitnodiging moet van jullie kant komen.
Dat Läufer niet wordt uitgenodigd, is best hard. Maar er is tijd nodig om alles weer goed te krijgen. Sommige Nederlanders zijn eraan toe, anderen weer niet.” (HANNELOES PEN)